Państwowy wzorzec jednostki miary temperatury w zakresie niskich temperatur

Beneficjent: INTiBS PAN

Koordynator: dr Aleksandra Kowal

Numer decyzji: 86/599074/SPUB/SP/2024

Wysokość finansowania: 1 100 000 PLN

Opis aparatury:

SPUB dotyczy utrzymania państwowego wzorca jednostki miary temperatury w zakresie niskich temperatur. Wzorzec, utrzymywany  przez INTiBS PAN we Wrocławiu, jest kluczowym elementem polskiego systemu metrologicznego. Laboratorium wyposażone jest w unikalne urządzenia, które umożliwiają badanie i wzorcowanie termometrów w najniższych temperaturach (od 2 K do 273,16 K) oraz pomiar przewodnictwa cieplnego w zakresie od 1,5 K do 300 K.

Laboratorium wykorzystuje szereg precyzyjnych urządzeń, takich jak komórki do realizacji punktów stałych, precyzyjne termometry rezystancyjne, termostaty i kriostaty oraz mostki do pomiaru rezystancji termometrów. Dzięki tym urządzeniom możliwe jest utrzymanie wysokiej dokładności pomiarów temperatury, co jest kluczowe dla zapewnienia spójności pomiarowej w kraju.

Utrzymanie spójności pomiarowej jest niezbędne dla dokładności pomiarów temperatury, które mają kluczowe znaczenie w wielu dziedzinach, takich jak medycyna (krioterapia, banki krwi), biotechnologia, weterynaria, farmacja oraz badania związane z poszukiwaniem nowych źródeł energii. Laboratorium Wzorca Temperatury jest obecnie najsilniejszą jednostką metrologii temperatury w Polsce i jego pozycja powinna być utrzymana poprzez ciągły rozwój kompetencji oraz budowę dodatkowych stanowisk pomiarowych.

INTiBS PAN posiada status Instytutu Desygnowanego (DI) do Europejskiego Stowarzyszenia Krajowych Instytutów Metrologicznych (EURAMET) oraz Międzynarodowego Biura Miar (BIPM). Status ten upoważnia i obliguje Instytut do utrzymywania wzorca państwowego na wysokim poziomie dokładności, wynikającym z bieżących możliwości technicznych i dostępnej wiedzy. Ponadto, Polska jest sygnatariuszem międzynarodowego porozumienia CIPM MRA, które zobowiązuje do wzajemnego uznawania państwowych wzorców jednostek miar oraz świadectw. Porozumienie to wymaga utrzymywania wzorca na określonym poziomie dokładności, potwierdzonym przez audytorów międzynarodowych, oraz udziału w porównaniach kluczowych organizowanych przez BIPM.

Wzorzec zapewnia najwyższą dokładność pomiarów temperatury, co jest niezbędne dla wielu procesów technologicznych, badań naukowych oraz aplikacyjnych, w tym w medycynie, biotechnologii i poszukiwaniu nowych źródeł energii.